МутIалиб Митаров
Блиндаждиъ нивкI
Юкьуб тереф саламат ву – архаин,
Блиндаждиъ, учу даахну, нивкIуъ айи.
КьутIкьли кум уьбхну ашра махоркайин,
Дяви гьархчуз зулумнан кьисмат кайи.
Уьмур гъафи гьамциб, – фаракьат духьну,
Я блиндаж имдар, ясан кум кьутIкьли.
НивкIкан гъяркъзуз уву хялужвди дуфну,
Нурар али сивун кIакIниин ягъли.
Вари сакит ву – сес-дих имдарди,
Тюфенгин сес гъюрдар, гранатар тIуркIдар.
Йиз багахь cap уву хьава ялгъузди.
Ригъ за шули, ктахьури ади хядар.
Узуз дявдикан затра хабар адар.
Сейриъ айхьа ригъ кубкIрай дагъдин кIакIнак.
Дюн’я баябан ву, улуркьну хьадар,
Гъати гьевес кабхьу ихь гьарсарин кIваъ.
… НивкI’ан хъиргзу, гьарай абхъна дявдин.
Ругна кум гъидикьна, кIару духьну.
Магьа хъана вахт дуфна эскрин,
Душмандиз инсаф адру йивбар aпIpy…
Зумруд Ханмягьямадова
Фронтдиз баяр рякъюъ тIаърайи
Гюзел дагълар яв кьяляхъди лигура,
Ватандихъ жан тувруш кIури чан бали.
Дагъларира ухьуси дерд зигура,
Нивгъар духьну, нирар учвухъ ишури.
Азад дагълар хьад хъубкьбиин вуйи шад,
Жигьил живан баяриин бабарси.
АпIинайчва дада Ватан ихь азад,
ТIирхай завуъ, хлинццар кайи люкьярси.
Аьзиз вуй чйир, баяр, дявдиз гьаърайи,
Дишну, дурарин юкIвар дар мапIанай.
Душмнар ккагъну, саламатди чпи гъири,
Йиз кьюр гъушну, гъуншдин cap ву, макIанай.
Жан дадайин, бабаз айи cap масан,
Яв ккунири уву ули уьрхиди.
Читин вахтна яв яр кIваълан магьаан,
Яв мердвали душмнариз кар апIиди.
Баяр рякъюъ тIау бабар духьнай гъах,
Кум алдарди дургну айи рачнарси.
Гъадагъиган бицIи веледар хабахъ,
Аку дюн’я гъабхьизуз ригъ алабхъси.
Гъушу баяр, сагъул дупну вардариз,
Ва, иллагьки, чпин ккуни ригъ-бабариз.
КIулар хъаъну ккуни ярар-шубариз,
Ватан уьбхюз баяр рякъюъ учIвнийи.
Хизанархьан эскрар жара шулайган,
Марччар-ччилар гьидикьнайси рякъюйи.
КанчIарихъан, бицIи-аьхюр хъчIирхиган,
Дявдин рякъюъ кьягьяларра ишуйи.
Ибрагьим Шагьмарданов
Яв дюъйир сабаб гъахьундайиш…
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир,
Дявдиъ учIвси, сабпи гюллди уркуйзу.
Дидин нярс цIигъ узу швумси ургуйзу,
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир.
Инанмиш йихь: гъахьундайиш яв дюъйир,
Уьмрихъ мягьрум апIуй дявди инсафсуз.
Фукьан дерин окопра шуй кюмексуз,
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир.
Дарза шаклу: гъахьундайиш яв дюъйир,
Пис аязну илтIикIуйзу зугълугъиз.
Я йиз кIурбар кьисмат шуйи батлагъиз,
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир.
Йиз гирами, гъахьундайиш яв дюъйир,
Йиз жигьил жан дявдин ифдиъ шуй батмиш.
Аьжаликкан шулдайзу, ваъ, къутармиш,
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир.
Мумкин дайи, гъахьундайиш яв дюъйир,
Гьациб дявдин цIиан багъри хулаз гъюб.
Магьа гьамци ихь веледар зуз рякъюб
Мумкин дайи, гъахьундайиш яв дюъйир.
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир,
ГьацIаъ кьатI шуй аку аьшкьнан йиз мяъли.
Гьисс апIдайза гъалибвалин дад меъли,
Эгер сабаб гъахьундайиш яв дюъйир.
Шамил Къазиев
Дявдин зийнар
Вахтарик иццру шулу дявдин зийнар,
Вахтну дурар сагъ aпIypy явашди.
Амма вахтнахьанра сагъ апIуз шулдар
Дявдин зийнар, эскру гьахи чан кIваъди.
Гьамус эскер кьаби гьахьну, чан худлиз
Дугъу махъвар aпIypa гъюркан, сулкан.
КкебехънийкIан думу гьаз, кIул дапIну ис,
Гъапиган чаз, «Кидибт, аба, дявдикан!».
Худлин кIул’ин хил иливнайи дугъаз
Ккунди ашул, жара махъв кIваин апIуз.
Гьаци шулу булагъ, алабхъиган гъарз,
Чарйир агурайи, дидккан ккудубчIвуз.
Гьаму вахтна гьахьнийкIан дугъаз кIваин
БицIир, дадайик карснайи аязну,
УчIру зиян дишагьлийин мухриин,
Дурарин баб, кIару дапIнайи дердну?
Худлиз аьгъдар, аба ккебехъну аш гьаз,
Ккуни худул хабаъ аъри а дугъу…
Гъеерхьуншул гьялкъйирин сесер дугъаз,
Ккерхнайидар ришвури, микIлу апIру…
Сабпну булагъди чаз рякъ гъабгу гъарзккан..
Ухьт алдабхъну, абайи худлиз гъапи:
– Жаргъ, йиз худул, тамшир aпIpy вахт дубхьна –
Дявдин тамшир дуст Семедрихъди апIин.
Шагьвелед Шагьмарданов
Ккилигура дада бализ…
Аьхю дявдиз гьаъну чан бай дадайи,
Ватан уьбхюз, гирами халкь, багъри хал.
Нярс душмандин улиъ арсну, шулдайи
Бализ кьяляхъ илтIикIузкьан зат мажал…
Дада гъира ккилигура бализ чан,
Инанмиш ву: хъуркьру велед гъи -закур…
Ккилигури, гъахьишра лап улар кур,
Гьич сабанра кур шлуб дар юкIв бабан.
Сикинсуз ву лигуб бабан улариъ,
Ккибикьура зур фикрари юкIв дугъан.
…Гъвандиз дюнмиш гъабхьишра жан, аьсрариъ
Гъубзди бализ ккилибгури рюгь бабан.
* * *
Сессуз хулаъ дикъатлуди кьюр Аьгьмад –
Адаш ва бай – гъи сар-сариз лигура.
Адаш гьаммишанси рамкайиъ ву шад,
Бай дугъахъди хулан кьяллан улхура.
Махьан мюгьтал, ччвурар ву дупну сабсдар –
ЧчвурартIан саб гъапIундаринхъа дявди?
Дар дурар асуллагь гъяркъдар сариз cap –
Гьаргандиз жара гъапIну читин вяди.
… Адаш Киевдикк дукIну, саб вазлилан
Гъахьну думу – давам адашин уьмрин.
Дадайи – ляхин дубхьнайси аьдатнан –
Адашин ччвур иливуру чан бал’ин…
Гъи халис гъардшарси дурар рякъюра.
Пагь, фукьан ухшар даринхъа сариз cap!
Балин сумчIурна кьюдпи йис гъябгъюра,
Адаш бицIиди ву – шула къанна сад.
Йисар гъягъиди…
Саб кьадар вахтналан
Рамкайиан, хулан цалик кебхнайи,
Гьарганси адашин жигьил шад улар
Аьлхъиди чан бализ, кьаби духьнайи.
Керим Маллаев
Имдин накьвдихъ
Гизаф йисар гъушну дяви ккудубкIну,
Вардин юкIвариз дапIну гьагъи зийнар.
Жигьил живанар кIваъ гъузну гъийиху,
Дурар насларин зат кIваълан гъягъидар.
Рюгь гъубзур, кIур, инсандин гъакIи вахтна,
Бедендихьан жара дубхьну либцури.
Белки, яв рюгь вушул гъи айиб ич кIваъ,
Ихь баб Ватандин бахтниин шад вуди.
Фу фикир айкIан яв кIваъ, кубкIу вахтна
Гъаних, инсаф адру гюлле душмандин?
Гъахи баб Ватан уьбхюб – кIван шад хазна.
Гъюру уьмур фици шулуш веледдин?..
Дарш гъакIнийин ади кIваъ кьисаснан хъял,
Бегьемди алдабгъуз даршиб, нярсар’ин.
КIваин гъабхьнийин увуз багъри гъул-хал,
Йифу ккеркнайи кIакIар ихь дагъларин?
Гьяйиф жигьил жанар! Вахтсузди гъушну…
Удубзунчва ифи ич гъийин уьмрихъ.
Ич фикриъ гьар вахтна жигьилди гъузну
Ичв багьалу сурат. Хъаза гъи накьвдихъ.
Жигьил вува кIваъ, хъа гъи вува аба,
Худлар хъюгъна балгуз уьмур ихь халкьдин.
Уву кIваъ а дурарин гьарсаб вахтна,
Аьсрариъра кIваъ гъуздиву Ватандин.
Эдуард Асадов
КIваинди гъибтай!
Гъалибвалин Йигъ! Салютдин аквар а
Кьюркьлин цIаси. КIваинди гъибтай гьарган,
Дявдин пис женгариъ гьарсаб минутдиъ,
Ав, дюзди кIураза, гьарсаб минутдиъ,
Пис гюллйирикк йихуйи йицIур инсан.
Фици гъавриъ хьуз шул му аьгьвалатнан?
ЙицIур кьувватлу, кIубан му жигьилар,
Айи инанмиш` вал, шадвал, акувал,
Жандилан хил алдабгънайи гъучагъар!
Гьарсарин айи наан-вуш хал багъри,
Наан-вуш багъ, нир, чаз хас вуйи аьлхъюб…
Дада, хпир…Хъа вуш эскер хпир адрур,
Ккуни риш варитIан уткан ва ужур…
Йиз Ватандин женгар гъахьи йишвариъ,
Му гъагъи йисари гъахьну гъахури
Гьарсаб минутдиъ уьмрар йицIур касдин,
Саб сяаьтнара, кIуруш, йирхьудварждин.
Гьамци, вари юкьуд йисанра кьутIкьли,
Йигълан-йигъаз, гьисаб дапIну ккудрукIру!
Намусна ихь азадвалра бадали,
Ихь халкь душмандиинра гъалиб гъабхьну.
Ислягьвал гъафну мархьси, аьламатси,
Рюгьра, аку укIушинси убгури,
Хьадукран хябяхъдиъ, жакьварин сеснаъ.
Дифарикан елкнарра алтIаццури,
Гимийиси лепе жили йивури.
Гьамус узуз илтIикIузра ккундазуз
Гьарсарихьна, жигьиларихьна гъийин…
Уву фуж вушра, лётчик, даршиш духтир,
Мялим, студент, вушра жара пишекар,
Ужу ву фикир апIуб кьисматнакан,
Лап аку, дугъри ва варитIан уткан.
Гьар вахтна ухьу, йипай, ухьухьинди
Вуйин рягьимлуди, гьякь кIваин гъибтри?
Бязи ляхнар-карариъ илтIикIури,
Дюзди гъапиш, пузра шулу, гизафси
Ахьа ихь багьа вахтра гьапIри давди,
ЙицIбариинди жизби ляхнариъра.
Биркар-гъяргъяриз, ичIи китабариз,
Илигбариз, саркьана дугъри дару,
Ялхъвнариз, убхъбариз, жара ляхнариз,
Туври фикир важибсуздиз, фтиз вушра.
Харжи хьибдар, эгер гьарсари ухькан,
Гьарсарин жандиъра ашул, ав, рюгьра,
КIваин дапIну ккуниб, асасуб вартIан,
Гьамус гизафси лазимра вуйибра…
Дубгди вари жвиллиб, ичIиб уьмриан,
Гъибтну тIагърушин, эсер дарапIрувал,
КIваин дапIну, сабпну, фициб кьиматнахъ
Ухьу гъадабгънуш ихь гъийин Ислягьвал!
Гъи кьисмат, жвар туврира, илтIибкIура,
Ккун апIуз, хиялариин машгъул хьуз,
КIваъ гъибтну, минутдихъ фу кьимат тувнуш,
Гьарсаб, дявдин женгарин гьар минутра
Йипай учву, ухьу гъи гьархну ккундуш?!
Алдагъури гамар вари цIийибдиз,
КIваиндира гъибтай гьарсаб сяаьтна,
Гьар вахтна лигури а ичв кьяляхъди
Яшамиш гъахьидар учву бадали!
(Таржума гъапIур Шюшеханум Керимова)
