Коронавирус уьзрихъди гьам дюн’яйиъ, гьам ихь уьлкейиъ, гьадму гьисабнаан Дагъустандиъра, аьгьвалат гъизгъин дубхьна. Гьаддиз йишвариин аьзарлу шулайидарин кьадар цIиб апIбан бадали, хайлин уьлчмйир кьабул апIура. Улихьнаси Табасаран райондиъра райондин сяргьятариин коронавирусдин инфекция тарабгъуз гъидритбан месэлйириз бахш дапIнайи гьяракатнан штабдин заседание кIули гъубшну.

 

Совещаниейиъ Роспотребнадзо-рин Дагъустандиъ айи управлениейин Къяйтагъ ва Табасаран районарин отделин кIулиъ айи Нурмягьямед Мятовди мялум гъапIганси, аьхиримжи вахтна райондиъ коронавирусдиан кетIерццнайидарин кьадар артухъ дубхьна. Октябрин вазлиъ райондиъ гьадму уьзриан кетIерццнайи 10 кастIан адайи, хъа 1-пи ноябриан мина 39 кас аьзарлу духьна. Гьамусяаьт 49 кас, инфекция тарарабгъбан бадали, жаради хулариъ деъна.

Табасаран райондин прокурор Къафлан Аьлимурадовди гъуларин советарин кIулиъ айидари, уьзур тарарабгъбан бадали, лазим вуйи уьлчмйир кьабул дарапIрайиваликан къайд гъапIнийи. Дугъан гафариинди, гьяракатнан штабдин тIалабар йишвариин фици тамам апIураш, ахтармишар гъахиди.

Совещаниейиъ уч духьнайидариз Правительствойин къарарниинди 2-пи декабрихъан мина республикайиъ коронавирусдиз аькси цIийи тIалабар тяйин дапIнайиваликан сабансан ражну гъапнийи. Дурариз асас вуди, вахтназ вуди мистариъ жямяаьтдихъди сатIиди вуйи ва жвумийин гъудгнар апIуз, мектебариъ вечерар, утренникар, идарйириъра жюрбежюр серенжемар гъахуз къадагъа дапIна, шадлугънан серенжемар гъахру заларинна столовйирин ляхин дебккна, хъа шадлугънан вари серенжемариъ, ЗАГС апIру йишвариъ 10 кастIан артухъ духьну ккундар.

Маскйир алахьувал ахтармиш апIбан бадали, кIули гъуху серенжемарин натижайиъ Табасаран райондиъ айи ОВД-йин гъуллугъчйири 1500-тIан артухъ протоколар ацIна, 350000 манатдин журумар дапIна, 900 дело гъитIирккна.

Дупну ккундуки, райондин гъулариъ айи советарин главйириз Табасаран райондин главайин терефнаан, коронавирусдин уьзур тарарабгъбан бадали, тялукь кагъзар хъадаъна. Дурарик, республикайиъси, Табасаран райондиъра коронавирусдин уьзриан аьзарлу духьнайидарин кьадар йигълан-йигъаз артухъ шулайиваликан, уьзриан гизаф яшлу касар йихурайиваликан ва республикайин Главайин вазифйир тамам апIурайи Сергей Меликовдин 2020-пи йисан 30-пи октябриъ адабгънайи 101-пи нумрайин къарариъ улупнайи вари тIалабар тамам дапIну ккуниваликан дупна.

«Эпидемилогияйин гьялар ужувлахъинди илтIикIайизкьан, лап читин гъуллугъ дархьиш, учвкан яшамиш шулайи хуларихьан ярхлаз гьудудучIвувал ккун апIураза.

Учвуз дармнар, гьацира ипIру-убхъру шей’ар лазим гъахьиш, гьюкуматдин идарйирикан фукIа ккун гъабхьиш, телефондиан гьяракатнан штабдин гъуллугъчйирихьна илтIикIувал ккун апIураза», – дупна кагъзариъ.

 

Табасаран райондиъ декабрин 16-диз коронавирус уьзриан вуйи улупбар фицдар вуш аьгъю апIбан бадали, учу Табасаран райондин ЦРБ-йин кIулин духтир Абсередин Мирзабеговдихьна илтIикIунча. Дугъу туву мялуматариинди, пандемия мялум гъапIхъан мина райондиъ аьзарлу гъахьи 778 кас гьисабназ гъадагъна, гьадму гьисабнаан 403 кас COVID-19 уьзур кайивал тасдикь дапIнайидар, 375 кас пневмония арайиз дуфнайидар ву. Гьаму кьадарнакан 237 кас 65 йистIан артухъ яшар духьнайидар, 461 кас 40 йислан 65 йис’ина вуйидар, 121 кас ляхниъ айидар, хъа 3 кас бицIидар ву. Аьзарлу духьнайидарикан 647 кас сагъ гъахьну, гьадму кьадарнакан 329 кас коронавирусдин инфекция кайидар, 318 кас пневмония уьзур ачмиш дубхьнайидар вуйи. Гъийихдарин кьадар 25 кас ву, гьадму гьисабнаан коронавирусдиан 4 кас, пневмония дубхьнайидар 21 кас. Гъагъиди аьзарлу духьнайидарикан 21 кас республикайин жара больницйириз гьаънийи.

Гъийин йигъаз больницайиъ 31 кас аьзарлуйир а, дурарикан 2 кас коронавирусдин инфекция тасдикь дапIнайидар, хъа 29 кас гъурдларин уьзур кайидар ву. Хулариъ сагъ апIури, аьзарлу духьнайи 55 кас а, дурарикан 48 кас коронавирусдин инфекция тасдикь дапIнайидар, 7 кас пневмония уьзур арайиз дуфнайидар ву.

Абсередин Мирзабеговди, кетIерццнайидариз кюмек апIбан бадали, кьабул апIурайи уьлчмйирикан, райондин сагъламвал уьбхбан идар-йирин коронавирусдин инфекция тарабгъувалихьна айи гьязурваликанра мялуматар тувнийи. «Вари гъулариъ кетIерццнайидарра лазим вуйи дармнарихъди ва жара шей’арихъди тямин апIура. Хулариъ коронавирусдин уьзур сагъ апIурайидариз вуйи 11 жюрейин дармнар (1763 упаковка) ва профилактика гъабхру шубуб жюрейин дармнар (586 упаковка) райондиз духна, дармнарин уьмуми кьимат 107514972 манат ву. Хулариъ сагъ апIурайи 158 аьзарлуйиз 340832 манатдин дармнар тувна. Аьзарлуйириз дармнар тувбан бадали, ЦГБ-йин бинайиинди духтрарин 3 десте тешкил дапIна, райондин администрацияйи жара дапIнайи 3 машиндихъди 5 волонтерира ляхин апIура.

Аьзарлуйирин ПЦР ва РНК анализар Мягьячгъалайин лабораторйириз гъахура. Пандемия ккебгъхъан мина 30000 анализ ахтармиш дапIна. Медицинайин, образованиейин, яша-йишдин, алвер апIбан цирклариъ лихурайидарин варидарин анализар гъадагъна. Мялимарин кьюбпи ражарира ахтармишар духнайи йишвар а. Коронавирусдин аьзарлуйирихъди ляхин апIурайидар гьар гьяфтайиъ ахтармиш апIура.

Коронавирусдин инфекцияйиан аьзарлу духьнайидариз райондин больницайиъ 40 дахъру йишвар айи госпиталь гьатIабццна. Гъагъиди аьзарлу духьнайидариз ишлетмиш апIурайи ИВЛ-ин 4 аппарат а, 2 аппарат запасдиъра а.

Гъийин йигъаз аьзарлуйирихъди читинвалар адарич, дармнарра СИЗ-арра бегьемди а.
Медицинайин тяди кюмек апIру отделениейин 2 машин, аьзарлуйирикан хабар гъафибси, дина гъягъюз гьарган гьязурди дерккна. Коронавирусдин лишнар ачмиш гъахьи гъулариз, гьадму гъулариъ жара инсанарикра инфекция каш аьгъю апIбан бадали, саб-швнуб бригада гъягъюри шулу, 15000 маскйирра гьязурди а, гьацира жара лазим вуйи авадлугъарра», – къайд гъапIну ЦРБ-йин кIулин духтри.

Гьацира райондиъ яшамиш шулайи, 60 йистIан артухъ яшар духьнайи ва сагъ апIуз читинди вуйи уьзрар кайи агьалйирин сиягьарра гьязур дапIна, республикайин Главайин указдиинди, 65 йистIан артухъ яшар духьнайидар хулариъ деуз гьаъна, ЦРБ-йиъ лихурайи, чпин яш 65 йис дубхьнайи 46 кас, бильничный гъадабгъну, хулариъ дусна.

Райондиз жара уьлкйириан ва ихь уьлкейин жара регионариан гъафидар 14 йигъан гюзчиваликк гъитра.

Райондин гъулариъ ФАП-ариъ лихурайидари гьар йигъан агьалйирилан илтIикIувалин, аьзарлуйир ашкар апIувалин ляхин тешкил дапIна.

Табасаран райондиъ диспетчерарин саб вуйи гъуллугънан бинайиинди коронавирусдин инфекцияйихъди женг гъабхбан колл-центр тешкил дапIна. Центриъ дежурный операторари йишвнура, йигънура райондин агьалйирихьан телефондиан зенгар кьабул апIура.