Дагъустан Республикайиъ рякъяриин шулайи аварйирин месэла гъи гизаф учIруди дийибгъна, фицики гьар йигъан, рякъяриъ бедбахтвалин дюшюшар арайиз гъюри, инсанар йихура, бицIидар абйир-бабарихъ мягьрум, хайлиндар гьаргандиз сакьат шула. Рякъяриъ шулайи хатIалу дюшюшарикан, рякъюъди гъягъбан къайдйир тамам дарапIрайивалиан арайиз дуфнайи аьгьвалатнакан ва жара месэлйирикан улихьнаси редакцияйиз хялижв гъахьи РД-йин МВД-йин дахилнаъ айи ГИБДД-йин ляхнарин пропаганда гъабхру отделин начальник, ихь ватанагьли Руслан Рягьимовди ктибтну.
– 2020-пи йисан эвелиан мина декабрин 20-пи йигъаз республикайиъ 1375 аварйир духьна. Гьадму аварйириъ 301 кас гъийихну ва 1878 касдиз жюрбежюр гъагъишнан зийнар гъахьну. Улупнайи кьадарнакан 160 ДТП-йиъ 16 йис’ина яшар духьнайи 16 бицIир гъийихну ва 188 бицIириз зийнар гъахьну. Гьадму гьисабнак Табасаран районра кабхъра. Душваъра сар рякълан улдучIвурайи бицIир машиндикк кахъну. Къайд апIуз ккундузузки, Дагъустан Республикайин рякъяриъ аварйир хьпан асас себеб – машин хъаърайидар гьялаквалиан рякъюн гъаншарди гъюрайи зулиина удучIвувал ву. Дицдар аварйирин иштиракчйир йишв’ин йихуру ясана саб-кьюб суткайилан больницйириъ, хъа эгер фужкIа чIивиди гъузиш, думу сарун гьаргандиз сакьат инсан ву. Мицдар аварйириъ бицIидарра чIивиди гъузурдар. Фицики, машна-машди саб-сабдиъ гъиву машинарин гьяракат кьюб ражари артухъ шулу.
Аварйир хьпан сабсан асас себеб – машин хъапIбан гьяракатнан къайдйир дюрюхрайивал ву. Шулайи аварйирин 90% гьадрари тяйин ап1ура. Пуз ккундузузки, рякъюн гъаншарди гъюрайи зулиина машин алдапIували, думу зарбди хъапIували хайлин бедбахтвалар арайиз хуру.
Цци сабсан жюрейин аварйир артухъ гъахьну – сабпи нубатнаъди шли машин хъапIну ккундуш фикир тутрувди, кючйир сатIи шлу йишвахь, светофорихь, рякъ гьялкъаси илтIибкIру йишварихь, рякъюъди машин хъапIбан къайдйир чIур ап1ури, машин хъапIувалиан.
Ички дубхъну, наркотикар дизигну, пиянди рулихъ деувалианра хайлин аварйир духьна, – ктибтнийи Руслан Рягьимовди.
Жиниб дар, гьамусяаьтна хайлин жигьилар, машин хъапIуз ихтияр туврайи шагьадатнама пулихъ гъадабгъну, рулихъ деънайидар ву. Гьаму ляхнира ужуб тажруба ади машин хъапIрайидариз рякъяриъ манигъ’вал тувра. Фицики, рякъюн гьял, машин хъапIбан къайдйир аьгъдру кас рулихъ деънайивалиан рякъюн имбуну иштиракчйиризра хатIа а. Руслан Рягьимовди къайд гъапIганси, 2021-пи йисхъан мина машин хъапIуз ихтияр туврайи шагьадатнама гъадабгъувалин къайда хъанара ижми апIиди ва таза водителар гьязур апIбан къайдйирин гьякьнаан автошколйири асас фикир теорияйиз ваъ, хъа тажруба гъадабгъбиина жалб апIиди.
«Жигьил касдиз кIваълан дапIнайи дарс ктибтувал думукьан гъагъи ляхин дар. Машин хъапIуз ихтияр туврайи шагьадатнама гъадабгъуз гъюрайидар вари гьаци дарс кIваълан дапIну гъюра, амма дурариз машин хъапIбан тажруба зат адар. Дурари сифте машин рякъюн анжагъ саб маршрутдиътIан хъапIрадар. Сад-кьюд йисандин арайиъ чпиз аьхю тажруба гъабхьунчуз кIури, фикир апIури, дурари яваш-явашди маршрутра гьюдюхюри, машин хъапIбан гьяракатра за апIуз хъюгъру. Хъа федералин мянайин рякъ’ина улдучIвиган, дурариз вахтниинди машин жара йишвахьинди гьибицуз, ясана гъаншарди гъюрайи рякъюн зулиина удучIвиган, арайиъ гъибтну ккуни йишв фукьан вушра аьгъдар»,
– гъапнийи Руслан Рягьимовди.
Аьхиримжи вахтари рулихъ хъайи дишагьлийирин кьадарра артухъ шулайивалин ухьу вари шагьидар вухьа. Дурарин гьякьнаан ГИБДД-йин гъуллугъчийи гъапиганси, машинар хъаъбан гьякьнаан гюзчивал гъабхурайи органари машин хъапIрайидар жиларизна дишагьлийириз жара апIурадар.
«Машин хъапIбан къайд-йир варидариз саб ву. Амма, узу саспиган дишагьлийирин жавабдарсузвалиин мюгьтал шулаза – хайлиндари бицIидар машиндин кяляхъ деъру йишвариин кIулди, хатIасузвалин чIулра алалапIди дитну шулу, хъа бицIидар машиндин унчIв’ан итIигъури шулу. КIваин апIуз ккундузузки, бицIир машиндиъди гъахурайи гьарсар дадайи чан велед бицIидар гъахру хусуси креслойихъди тямин дапIну ккунду. 2020-пи йисан рякъяриъ гъахьи авар-йириъ гъийиху саки вари бицIидар кресло адрувалиан гъийихдар ву.
Абйир-бабар жвуван бицIидарихьна вижнасузди янашмиш шулайивал дурари чпин веледарин палтарик ясана мектебдиз гъабхурайи чантайик акв атIабгру шей’ар ктритIрайивалира улупура. Фицики, гьацдар шей’ар ктруган, хябяхъдин вахтна лазим дару йишвахь рякълан улдучIвурайи бицIир дишлади уларикк ккахьурдар. Натижайиъ бедбахтвал арайиз гъюру», – къайд гъапIну редакцияйин хялижвди.
РД-йин МВД-йин дахилнаъ айи ГИБДД-йин ляхнарин пропаганда гъабхру отделин начальник Руслан Рягьимовдихъди вуйи сюгьбат яркьуди «Табасарандин нурар» газатдин инстаграмдин хусуси машнаъ (@tabasarandin_nurar) ипнача. Гьадушваъ учIвну, дидихъ хъебехъай.
Рягьимов Руслан Къурхмазович 1983-пи йисан 8-пи ноябриъ Дербент шагьриъ бабкан гъахьну. Дугъан абйир-бабар Табасаран райондин Имшнигъ гъулан агьалйир ву.
Дербент шагьрин 18-пи нумрайин мектеб ужудар аьгъювалариинди ккудубкIну, 2001-пи йисан Руслан Рягьимов ДГУ-йин юридический факультетдик урхуз кучIвну. Юриствалин пише гъадабгъу Руслан Рягьимов Урусатдин МВД-йин айтIан кьушмариъ гъуллугъ апIуз армияйиз гъахуру. Кьюд йисандин арайиъ чаин али буржи тамам дапIну, лейтенантди звание ади кьяляхъ гъафи жигьили 2010-2012-пи йисари Дагъустандин таможняйин хатIасузвал уьбхбан отделиъ ляхин гъапIну. 2013-пи йисхъан мина РД-йин МВД-йин дахилнаъ айи ГИБДД-йин ляхнарин пропаганда гъабхру отделин начальникди ляхин апIура.
Эвленмиш духьна, кьюр велед тербияламиш апIура.
